Miesiąc: listopad 2023

Placemaking to sposób wymyślania, tworzenia oraz zarządzania przestrzeniami wspólnymi w mieście. Zakłada włączanie użytkowników tej przestrzeni w podejmowanie decyzji, bo dobre miejsce to takie, w którym ludzie mogą znaleźć to, co jest im potrzebne i dla nich ważne.

W praktyce placemaking opiera się na 10 zasadach, które stosuje się w pracy nad konkretnym miejscem. Najważniejsza z nich brzmi “społeczność jest ekspertem” – mówi o tym jak ważni w procesie zmian są ludzie, ale też o tym jak mądrze wydobyć ich perspektywę i doświadczenie. Wszystkie zasady opisałyśmy tu [LINK]

Metody uczyłyśmy się od jej twórców, czyli amerykańskich organizacji Project for Public Spaces oraz Metropolitan Planning Council i od kilku lat wdrażamy ją w kontekście polskich miast. Jesteśmy członkami Placemaking Leadership Council.

Prowadzimy działania placemakingowe – wspólnie z osobami mieszkającymi w okolicy, decydent(k)ami, lokalnymi lider(k)ami planujemy i wdrażamy zmiany w przestrzeni publicznej. Między innymi przy Transformacji Skweru „Górka” na Osiedlu za Żelazną Bramą, tworzeniu Ogrodów do zabawy czy interwencji wokół szkół i na ulicach szkolnych w projekcie CoMobility. Zachęcamy do korzystania z wypracowanych przez nas rozwiązań placemakingowych, na przykład Tablicy Sąsiedzkiej.

Projektowanie jest tu kolektywnym procesem, w którym osoby zaproszone przez lidera mogą mieć głos doradczy lub inicjujący dalsze rozwiązania. Projektantka/projektant danej usługi, sytuacji czy obiektu jest zainteresowany perspektywą jej odbiorców. Wartością jest duża różnorodność uczestników procesu. Często proces współprojektowania ma charekter iteracyjny – kolejne etapy projektowania wracają do użytkowników, aby sprawdzić ich adekwatność.

Współprojektowanie wykorzystujemy przy  wdrażaniu produktów na rynek – tak jak w przypadku inteligentnej toalety czy aplikacji. 

W poszukiwaniu skutecznych rozwiązań, w których chcemy wpłynąć na zmianę postawy – na przykład rezygnacji z samochodu na rzecz transportu publicznego. 

Przykłady projektów:
– Toilet4me2 – co-design  inteligentnej toalety dla osób starszych oraz z niepełnosprawności,
– Precise – co-design aplikacji zapobiegającej upadkom osób starszych,
– CoMobility – co-design rozwiązań sprzyjających rezygnacji z samochodu w mieście.

Przedstawiciele społeczności wspólnie z zawodowymi badaczami i badaczkami opracowują narzędzia badawcze, na przykład formułując ważne dla swojej okolicy pytania. Na przykład zbierają dane dotyczące zanieczyszczenia powietrza na swoim podwórku, dokumentują swoje codzienne trasy lub liczą pasażerów w autobusie miejskim zasilając w ten sposób bazy danych.

Jest to także forma edukacji i sposób budowania społeczeństwa obywatelskiego. Lepsze zrozumienie procesów zachodzących wokół, pomaga świadomie podejmować decyzje i popierać konkretne propozycje zmian w mieście. 

To podejście jest popularne w badaniach przyrodniczych i naukach ścisłych. Jako Fundacja rozwijamy je w projektach dotyczących przestrzeni miejskich. Metody rozwijamy we współpracy z fizykami atmosferycznymi przy badaniu jakości powietrza lub inżynierami drogowymi w kontekście mobilności. Współpracujemy z ECSA (European Citizen Science Association), która rozwija naukę obywatelską w Europie. 

Takie podejście rozwijamy przede wszystkim w projekcie CoMobility rozwijając Laboratoria Miejskie wokół szkół i włączając uczniów klas II i III w roli badaczy. Z nieco starszymi dziećmi prowadzimy badania jakości życia i mobilności w projekcie REALLOCATE wokół kolejnych warszawskich szkół. 

Tak zwane badania aktywne na pierwszym miejscu stawiają kompetencje członków danej społeczności do zrozumienia otoczenia i zdefiniowania tego, co jest dla nich ważne. Poza obserwowaniem i próbą zrozumienia danych zjawisk uczestnicy badania mają także na celu zmianę zastanej sytuacji, wspólne rozwiązanie problemu.

W działaniach Fundacji wykorzystujemy szeroką paletę narzędzi, najczęściej łącząc je ze sobą. Są to: obserwacja uczestnicząca, indywidualne wywiady pogłębione oraz wywiady grupowe czy studia przypadków. 

Metodę wykorzystaliśmy m.in. przy badaniu Życia Ulicy Wileńskiej dla Zarządu Dróg Miejskich w Warszawie bazując na perspektywie animatorów i aktywistów lokalnych, a także wypracowując rekomendacje dla inwestorów na Serku Wolskim w projekcie Odnowa. 

Proces projektowy oparty jest na kontekście społecznym – spleciony z wiedzą i potrzebami osób zamieszkujących okolicę i prowadzony z ich udziałem. Angażujemy architektki i architektów krajobrazu, projektantki i projektantów produktu oraz artystki i artystów. 

Projektujemy przestrzenie sąsiedzkie, miejsca zabawy, zieleni czy meble miejskie. Tworzymy zarówno projekty koncepcyjne, które mogą być punktem wyjścia do debaty nad daną przestrzenią, np. kilka scenariuszy aranżacji ulicy jak i projekty wykonawcze – bierzemy wówczas odpowiedzialność za cały proces projektowy do momentu uzyskania pozwolenia na budowę. 

• Skwer Gwary (Wola, Warszawa) – zainicjowanie projektu, konsultacje społeczne, projekt koncepcyjny i wykonawczy, zlecenie dla Zarządu Zieleni m.st. Warszawa
  proj. Pracownia  Architektury Krajobrazu Marty Tomasiak
• Biurowce SPARK – otoczenie, dziedzińce – projekt koncepcyjny (Wola, Warszawa)
  proj. Project for Public Spaces
• “Górka” skwer przy ul. Krochamlej (Wola, Warszawa) – zainicjowanie projektu, projekt koncepcyjny i częściowe wdrożenia
  proj. Grupa Projektową Centrala
• 5 naturalnych placów zabaw – projekt i wykonanie
  proj. Jaśmina Wójcik i Robert Czajka
• seria mebli miejskich dla seniorów wykonanych na Wydziale Wzornictwa Przemysłowego pod kierunkiem Tomka Rygalikia przez Karolinę Kulis, Aleksandrę Jankowską, Ewę Hilller,
• Pomnik Hulajnożystki – proj. Robert Czajka.